αίλινον αίλινον ειπέ, το δ’ ευ νικάτω

θρήνησε, τραγούδια θρηνητικά πες, μα το καλό ας νικήσει..

Αισχύλου Αγαμέμνων 121

αποδ. Τάκης Παναγιωτόπουλος

Λουκιανός, Βίος Δημώνακτος, 19.4-20.7

Στην ερώτηση κάποιου, τι γνώμη έχει για τον ορισμό της ευδαιμονίας, είπε (ο Δημόνακτας) ότι ευδαίμονας είναι μόνον ο ελεύθερος. Εκείνος τότε αποκρίθηκε ότι πολλοί είναι ελεύθεροι. Ο Δημόνακτας απάντησε ότι “εκείνον νομίζω ελεύθερο, που δεν ελπίζει κάτι ούτε φοβάται”. Και πως είπε ο άλλος αυτό είναι δυνατό; Γιατί άπαντες είμαστε υποδουλωμένοι σε αυτά. Και είπε ο Δημόνακτας:

“Και βέβαια εάν κατανοήσεις τα ανθρώπινα, θα βρεις ότι αυτά δεν είναι άξια ούτε φόβου ούτε ελπίδας, αφού σε κάθε περίπτωση και τα δυσάρεστα και τα ευχάριστα έχουν τέλος”.

«Ἐρωτήσαντος δέ τινος, τίς αὐτῷ ὅρος εὐδαιμονίας εἶναι δοκεῖ, μόνον εὐδαίμονα ἔφη τὸν ἐλεύθερον· ἐκείνου δὲ φήσαντος πολλοὺς ἐλευθέρους εἶναι, Ἀλλ' ἐκεῖνον νομίζω τὸν μήτε ἐλπίζοντά τι μήτε δεδιότα· ὁ δέ, Καὶ πῶς ἄν, ἔφη, τοῦτό τις δύναιτο; ἅπαντες γὰρ ὡς τὸ πολὺ τούτοις δεδουλώμεθα. Καὶ μὴν εἰ κατανοήσεις τὰ τῶν ἀνθρώπων πράγματα, εὕροις ἂν αὐτὰ οὔτε ἐλπίδος οὔτε φόβου ἄξια, παυσομένων πάντως καὶ τῶν ἀνιαρῶν καὶ τῶν ἡδέων».

αποδ. Τάκης Παναγιωτόπουλος

Σενέκας - Επιστολή προς Λουκίλιο XXII - Μετάφραση του φίλου Λεωνίδα Α.Αλεξανδρίδη

Ήδη έβαλα την σφραγίδα στην επιστολή μου. Πρέπει να την ξανανοίξω για να μην φτάσει χωρίς το μικρό χρήσιμο δώρο χωρίς να περιέχει κάποια αξέχαστα λόγια. Ακριβώς αυτά είναι τα λόγια που δεν μπορώ να πω εάν είναι περισσότερο αληθινά απ’ όσο είναι εκφραστικά. Από ποιόν, ρωτάς. Από τον Επίκουρο. Τιμώ ακόμα τα καλά των άλλων.
«Δεν υπάρχει κανείς που να μην φεύγει από τη ζωή σαν μόλις να ήρθε σ’ αυτήν».
Πάρε τον πρώτο περαστικό, νέο, γέρο, μεσήλικα, θα βρεις σε όλους τον ίδιο τρόμο για το θάνατο την ίδια άγνοια για τη ζωή. Δεν ολοκλήρωσαν τίποτα, τα άφησαν όλα για το μέλλον.
Τίποτα δεν μου φαίνεται τόσο εντυπωσιακό στα λόγια του Επίκουρου όσο αυτή η μομφή που αποδίδει στους γέρους, ότι είναι παιδιά: «Δεν φεύγουμε από τη ζωή, λέει, διαφορετικοί απ’ όσο ήρθαμε σ’ αυτήν». Και αυτό δεν είναι αλήθεια, φεύγουμε από τη ζωή χειρότεροι. Από δικό μας λάθος, όχι από λάθος της φύσης. Έχει δικαίωμα να παραπονιέται και να μας λέει: «Γιατί μουρμουρίζετε; Σας γέννησα καθαρούς από πάθη, καθαρούς από φόβους, από προλήψεις, από δολιότητα, από όλα τα δηλητήρια της ψυχής. Τέτοιοι ήρθατε, έτσι να φύγετε. Έχει δρέψει τους καρπούς της φρόνησης, αυτός που πεθαίνει όπως τον γέννησα, χωρίς να φοβάται τίποτα».
Αλλά εμείς, όλες μας οι αισθήσεις, τρέμουν όταν πλησιάζει η κρίση. Χάνουμε το κουράγιο μας, τα χαρακτηριστικά μας χλομιάζουν, άχρηστα δάκρυα τρέχουν από τα μάτια μας. Τι ντροπή! Οι αγωνίες, μας πολιορκούν ακόμα και στο κατώφλι της γαλήνης. Και γιατί; Επειδή γυμνοί από όλα τα αγαθά, η λύπη της ζωής μας βασανίζει ακόμα, επει-
δή η ζωή δεν άφησε κάτι από αυτήν δίπλα μας: πέρασε, κύλησε ολόκληρη. Δεν απασχολεί κανέναν να ζήσει καλά, ζητάει να ζήσει πολύ. Ενώ η καλή ζωή επιτρέπεται σε όλους και η μακροχρόνια ζωή δεν επιτρέπεται σε κανέναν.

Διαβάστε σχετικά στο www.epicuros.gr "Ο ΣΕΝΕΚΑΣ ΣΧΟΛΙΑΖΕΙ ΕΠΙΚΟΥΡΟ".

και λίγο μπιτ..
"Οι μόνοι άνθρωποι που υπάρχουν για μένα είναι οι τρελοί, αυτοί που τρελαίνονται να ζήσουν, τρελαίνονται να μιλήσουν, τρελαίνονται να σωθούν, που ποθούν τα πάντα ταυτόχρονα, αυτοί που ποτέ δε χασμουριούνται ή λένε έστω και μία κοινοτοπία, αλλά που καίγονται σαν τα μυθικά κίτρινα ρωμαϊκά κεριά... "
Τζάκ Κέρουακ, «Στο δρόμο»

Το 1823 ο επικούρειος Τόμας Τζέφφερσον συμβούλευε τον Αδαμάντιο Κοραή, ότι το σύγχρονο κράτος μας, η Ελλάδα, έπρεπε να στηριχθεί σε μερικά βασικά θέματα για γίνει πραγματικό Κράτος, με αυτήν ακριβώς τη σειρά:
1) Θρησκευτική ελευθερία - διαχωρισμός κράτους-εκκλησίας
2) Ελευθερία του ατόμου (Habeas Corpus)
3) Δικαστήρια με δικαστές πολίτες (ενόρκους)
4) Δικαιώματα της νομοθεσίας και της φορολογίας στους εκπρόσωπους του λαού
5) Ελευθερία του Τύπου

Ο Τζέφφερσον είχε τη γνώμη ότι με μια βασική παιδεία αν ισχύουν τα παραπάνω, ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει ευτυχής. Επιπλέον δημιούργησε και το Πανεπιστήμιο για να έχει η κοινωνία την επιστημονική βάση που θα υποστηρίζει τα παραπάνω.

Η ΗΠΑ έγιναν αυτές που έγιναν με βάση τα παραπάνω.
Εμείς μετά από 190 χρόνια τελικά πόσα από αυτά τα θεμελιώδη υιοθετήσαμε πραγματικά;

Τάκης Παναγιωτόπουλος

Όντας άνθρωπος να μάθεις να συγκρατείς την οργή σου

Ἄνθρωπος ὢν γίνωσκε τῆς ὀργῆς κρατεῖν (ΓΝΩΜΑΙ ΜΟΝΟΣΤΙΧΟΙ)

Μένανδρος, 
Αθηναίος κωμικός ποιητής, συνομήλικος και φίλος του Επίκουρου.

αποδ. Τάκης Παναγιωτόπουλος

φησὶν ὁ Ἐπίκουρος ἐν τῇ πρώτῃ Περὶ βίων· (ο σοφός) οὐδὲ τυραννεύσειν· Διογένης Λαέρτιος 10.119

Επιτάφιο Επίγραμμα Ρωμαίων Επικουρείων

NON FUI, FUI, NON SUM, NON CURO

Δεν υπήρχα, υπήρξα, δεν υπάρχω, δε με νοιάζει..

μετάφραση
Τάκης Παναγιωτόπουλος